عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، میگوید در حال حاضر برای حل مسئله هستهای ایران و خلاصی از تحریمها نه با ایالات متحده مذاکرهای در جریان است و نه با اروپاییها.
عراقچی روز یکشنبه، ۹ آذرماه، پس از دیدار با همتای ترکیهای خود، هاکان فیدان، در یک نشست خبری مشترک سخن میگفت.
ساعتی پس از این دیدار، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی از سفر سعود بن محمد الساطی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه عربستان سعودی، به تهران خبر داد.
آن طور که وزارت خارجه توضیح داده، سفر معاون سیاسی وزارت امور خارجه عربستان به تهران «در ادامه مشورتهای دیپلماتیک بین دو کشور و با هدف رایزنی در مورد روابط دوجانبه و تبادل نظر درباره تحولات منطقهای» انجام شده است.
مشخص نیست که همزمانی سفر این دو مقام خارجی از ترکیه و عربستان سعودی به ایران به دلیل هدفی خاص و مشترک بوده و وزارت خارجه ایران هم در این باره توصیحی نداده است؛ اما هر دو کشور به دلیل رابطه نزدیک به ایالات متحده و دولت دونالد ترامپ در برهههایی نقش میانجی را میان ایران و آمریکا بازی کرده یا دستکم به این گمانه دامن زدهاند.
وزیر خارجه ایران روز یکشنبه درباره تعطیلی مذاکرات با طرفهای غربی چنین توضیح داد: «به دلیل سیاستهایی که آمریکا دنبال میکند، امکان مذاکره در حال حاضر وجود ندارد.»
او درباره مذاکراتش با طرفهای اروپایی برجام هم گفت: «با اروپاییها هم مشکلات مشابهی داریم؛ بالاخره ما سالها با سه کشور اروپایی مذاکره کردیم، اما نتایج واقعاً موثری نداشته است.»
وزیر خارجه ایران که بهتازگی از سفری به فرانسه بازگشته ضمن اشاره به این که به دعوت همتای فرانسوی خود به این سفر رفته گفت: «با توجه به شرایط بسیار بدی که روابط ما با اروپا دارد، اینکه فرصتی برای گفتوگو و تبادل نظر [در پاریس] ایجاد شد، ارزشمند بود. اتفاقاً طرف فرانسوی نیز استقبال خوبی داشت.»
تهران و واشینگتن تا پیش از جنگ ۱۲ روزهٔ ایران و اسرائیل که ۲۳ خرداد امسال آغاز شد، پنج دور گفتوگو بر سر پروندهٔ هستهای ایران انجام دادند ولی دور ششم آن بهدلیل این جنگ لغو شد.
ایالات متحده اول تیر سه تأسیسات هستهای نطنز، فردو مرکز فرآوری اصفهان را با بمبافکنهای ب ۲ و موشکهای تاماهاک بمباران کرد که، به گفتهٔ دونالد ترامپ، «آنها را کامل و مطلق نابود کرد».
از آن پس مقامات جمهوری اسلامی بارها برای مذاکره بهویژه با آمریکا ابراز آمادگی کردهاند، اما در عین حال اشاره کردهاند که شرایط دولت دونالد ترامپ برای آنها قابل قبول نیست.
در همین زمینه مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی اواخر آبانماه در مصاحبهای تأکید کرد تهران از موضعی که پیش از حملهٔ خرداد و تیرماه امسال آمریکا و اسرائیل داشت، «حتی یک قدم» عقب نخواهد نشست.
او شروط تهران برای مذاکره با واشینگتن را چنین برشمرد: «غنیسازی اورانیوم ادامه خواهد یافت»، چون به ادعای او، «کشور به سوخت برای نیروگاههای برق و مصارف پزشکی نیاز دارد» و «برنامهٔ موشکی بالیستیک ایران، که در حال گسترش است، نیز کاملاً از میز مذاکره خارج است».
مشاور علی خامنهای در بخش دیگری از اظهاراتش افزود: «آمریکاییها باید گام اول را بردارند و نشان دهند که آمادهٔ تعامل با ما بر اساس شروطی هستند که ما تعیین میکنیم... مذاکره باید بر پایه برابری و احترام متقابل باشد».
این اظهارات در شرایطی بیان میشود که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز ۲۷ آبان در دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، گفت که مقامات جمهوری اسلامی «بهشدت مشتاق توافق هستند. من کاملاً پذیرای آن هستم. ما با آنها در حال مذاکره هستیم و روندی را آغاز کردهایم، و خوب است که با ایران به توافق برسیم».
سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز، همراه با آمریکا، روز ۲۷ آبان پیشنویس قطعنامهای را به نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردند که در آن خواستار پاسخگویی ایران دربارۀ ذخایر اورانیوم غنیشدۀ خود و دسترسی بازرسان به تأسیسات هستهای بمبارانشده شدهاند.
